Dünya ısındıkça, geniş permafrost tabakaları eriyor ve yıllardır buzlu pençesinde hapsolmuş materyali serbest bırakıyor. Buna, bazı durumlarda yüzlerce bin yıldır uykuda olan bir dizi mikrop da dahildir. Ortaya çıkan mikropları incelemek üzere bilim insanları, aralarında yaklaşık 50.000 yaşında olduğu düşünülen bir virüsün de bulunduğu bu “zombi virüslerden” bazılarını Sibirya permafrostundan canlandırdı – bu, donmuş bir virüsün diğer organizmaları enfekte edebilecek bir duruma dönmesi için rekor bir yaş.
Dünya ısındıkça, geniş permafrost tabakaları eriyor ve yıllardır buzlu pençesinde hapsolmuş materyali serbest bırakıyor. Buna, bazı durumlarda yüzlerce bin yıldır uykuda olan bir dizi mikrop da dahildir. Ortaya çıkan mikropları incelemek üzere bilim insanları, aralarında yaklaşık 50.000 yaşında olduğu düşünülen bir virüsün de bulunduğu bu “zombi virüslerden” bazılarını Sibirya permafrostundan canlandırdı – bu, donmuş bir virüsün diğer organizmaları enfekte edebilecek bir duruma dönmesi için rekor bir yaş.
Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nden mikrobiyolog Jean-Marie Alempic liderliğindeki çalışmanın arkasındaki ekip, bu yeniden canlanan virüslerin potansiyel olarak halk sağlığı için önemli bir tehdit olduğunu ve bu bulaşıcı ajanların buzlu uykularından uyandıklarında oluşturabilecekleri tehlikeyi değerlendirmek için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini söylüyor.
Araştırmacılar makalelerinde “Kuzey Yarımküre’nin dörtte biri permafrost olarak adlandırılan kalıcı donmuş toprakla kaplıdır” diye yazıyor.
“İklimin ısınması nedeniyle, geri dönüşü olmayan bir şekilde çözülen permafrost, bir milyon yıla kadar donmuş organik maddeyi serbest bırakıyor ve bunların çoğu karbondioksit ve metana dönüşerek sera etkisini daha da artırıyor.”
48.500 yıllık amip virüsü, şu anda ön baskıda olan yeni bir çalışmada özetlenen 13 virüsten biri olup, bunlardan dokuzunun on binlerce yıllık olduğu düşünülmektedir. Araştırmacılar, her birinin genomları bakımından bilinen diğer tüm virüslerden farklı olduğunu tespit etti.
Rekor kıran virüs gölün altında bulundu
Rekor kıran virüs bir gölün altında bulunurken, diğer çıkarım yerleri arasında mamut yünü ve bir Sibirya kurdunun bağırsakları da vardı – hepsi de permafrostun altına gömülmüştü. Canlı tek hücreli amip kültürlerini kullanan ekip, virüslerin hala bulaşıcı patojen olma potansiyeline sahip olduğunu kanıtladı.
Dünya ısındıkça çevreye salınan çok sayıda bakteri de görüyoruz, ancak elimizdeki antibiyotikler göz önüne alındığında bunların daha az tehdit edici olacağı iddia edilebilir. SARS-CoV-2’de olduğu gibi yeni bir virüs, özellikle Kuzey Kutbu daha kalabalık hale geldikçe halk sağlığı açısından çok daha sorunlu olabilir.
