GÜNDEM

Neden ihtiyacımız olmayan şeyleri almaya engel olamıyoruz: Diderot Etkisi

Gerçek ihtiyacımız olmayan bir çok şey alıyoruz ve bunu çoğu zaman fark etmeyip bir yenisi daha ekliyoruz. Bu tüketim çılgınlığının ekonomideki adı Diderot Etkisi. Peki bu Diderot Etkisi nereden geliyor? Buna neden Diderot Etkisi deniyor?

Bu kadar fazla kampanya haberleri, indirim haberleri, bu kadar reklam varken alışveriş yapmamak kaçınılmaz. Peki yaptığımız alışverişlerin kaçına ihtiyacımız vardı? Gerçek ihtiyacımız olmayan bir çok şey alıyoruz ve bunu çoğu zaman fark etmeyip bir yenisi daha ekliyoruz. Bu tüketim çılgınlığının ekonomideki adı Diderot Etkisi. Peki bu Diderot Etkisi nereden geliyor? Buna neden Diderot Etkisi deniyor?

alışveriş çılgınlığıDiderot Etkisi nedir?

18. yüzyılda Fransa’da yaşamış olan aydınlanma çağı filozuflarından Denis Diderot(1713-1784), çok borcu birikmiştir. Bunu duyan Rus İmparatoriçesi Katerina, Diderot’un kütüphanesini satın alır, 25 yıllık maaşını peşin öder e kütüphaneyi kendisine tekrar hediye eder. Diderot tüm borçlarından kurtulmuştur ve büyük bir servetin sahibi olmuştur. Bir gün, bir rivayete göre kendisinin aldığı, başka bir rivayete göre de arkadaşının ona hediye ettiği kadife sabahlığı giyer. 

Sabahlığıyla çalışma odasına girer, masasının başına oturur ve o da ne, bu muhteşem  gösterişli sabahlık ile çalışma masası uyumlu değildir. Hemen yeni bir çalışma masası alır. Ertesi gün sabahlığı ve çalışması ile uyumlu olmayan halıları perdeleri derken odanın tüm dekorasyonunu değiştirir. Daha sonrada odaya uymadığı için tüm evin dekorasyonu arkasından gelir. Bunun üzerine Diderot yeniden büyük bir borç batağındadır. Hırslarından dolayı başladığı noktaya gelmiştir. Bunun üzerine o müthiş eserini yazar ‘Eski Sabahlığım için Pişmanlık’ eserin içinde yer alan o meşhur cümle ise, ‘Eski sabahlığımın efendisi iken yenisinin kölesi oldum.’ 

Her satın alma bir diğerini tetikler ve başa bir şeyin satın alınmasına yol açar. Bu tüketim çılgınlığına ekonomide ‘Diderot Etkisi’ denir.

Başa dön tuşu